Het ontstaan
Op 9 december 1897 werd in Scharnegoutum een koor opgericht, de christelijke zangvereniging “Soli Deo Gloria”.
Alleen een regelement van deze vereniging is in het archief van de Martens Cantorij bewaard gebleven.
Het koor zong met name op hoogtijdagen zoals met Kerst, Pasen en Koninginnedag.
De vader van mevrouw Anna Heeringa (erelid van de Martens Cantorij), was lid van de voorloper van het huidige koor. Rond 1925 was deze vereniging min of meer slapend.
Sommige meisjes (Juffer W. Wiersma en Mevrouw de Jong) hielden van zingen en vroegen zich af wat je moest doen om een zangvereniging op te richten. Ze meldden zich bij de schoolmeester (van Loon), maar kregen nul op het request. De meester had het druk met de school en het korps. Maar tijdens een wandeling met anderen (Tine v.d. Heide en Jikke Boersma) werd het idee geopperd om aan de “lichtpaal” bij “Elim” een briefje te plakken, met als tekst: “Om te komen tot het oprichten eener zangvereniging. Dinsdagavond half acht in Reoboth”.
Dit leidde tot de oprichting van de Christelijke zangvereniging “God is mijn lied” op 26 augustus 1927, nadat een tweetal eerdere pogingen, waarbij er te weinig vertegenwoordigers van het mannelijke geslacht aanwezig waren, mislukten. Het koor begon met 20 dames en 12 heren.
Aanvankelijk mochten er alleen alleenstaanden lid zijn ( een idee van de vrijgezelle dames?) . Dit werd in 1928 veranderd.
Op 5 september 1927 hield de zangvereniging haar eerste vergadering. De directeur verdeelde de stemmen (sopraan, alt, tenor en bas). Omdat er geen muziek was, werd er die eerste avond weinig geoefend.
De optredens
De zangvereniging liet horen wat ze kon. Dit betekende een (donateurs) concert. Uit de verhalen blijkt dat dit een soort bonte avond was: Naast de à cappella muziek van de zangvereniging, werden een voordracht gehouden, gedichten voorgelezen, tableau vivants uitgevoerd en traden solisten op (instrumentaal of vocaal).
Een avond begon rond zeven uur en tussen tien en elf uur ging men huiswaarts.
Tegenwoordig duurt een concert ruim een uur, soms met een groot koorwerk, met solisten en begeleiding een andere keer een uitvoering met diverse werken uit verschillende stijlen, vaak met eigen solisten.
De competitie
De meeste zangverenigingen sloten zich aan bij een landelijke zangersbond. Zo ook “God is mijn Lied”. Zij werd lid van de Nederlandse Christelijke Zangers Bond . Tegenwoordig de Koninklijke Christelijke Zangersbond (KCZB).
De landelijke bond heeft als doelstelling het niveau van de zangverenigingen op een hoger peil te brengen. Dit wordt gedaan door het houden van concoursen. Op een concours zingt een zangvereniging of koor twee stukken: een verplicht stuk en een door het koor te kiezen werk.
De uitvoering wordt beoordeeld door 3 juryleden. Er wordt een cijfer gegeven op zuiverheid, uitspraak, ritmiek, klankgehalte, nuancering, opvatting en samenzang. Het totaal aantal punten van de 3 juryleden bepaalt of men een eerste, tweede of derde prijs heeft behaald. Het koor krijgt ook een schriftelijk verslag van het optreden.
Door de zangvereniging uit Scharnegoutum werd vaak meegedaan aan het “Priissjongen”, zoals het concours bij de afdeling Friesland heette. Er werd een aantal keren de hoogste prijs behaald, die beloond wordt met de zogenaamde “Noardske Balke”. In de tijd dat het koor onder leiding van Bennie Huisman en Sjoerd Tolsma stond, heeft het koor zowel de “grutte” als de “lytse” Noardske Balke behaald. Het koor, rond 1990 veranderde de naam in “Kristlik Mingd Koar Skearnegoutum”, was één van de betere koren die deelnam aan het concours.
Het publiek was steeds benieuwd wat het koor ten gehore bracht. Vooral de verplichte concoursstukken waren vaak razend moeilijk. Op deze concoursen werd als vrij nummer regelmatig een werk van Mendelsohn uitgevoerd. Het Mingd Koar werd daarom een echt Mendelsohn- koor genoemd.
Aan het priissjongen doet de zanggroep de laatste tijd niet meer mee.
Wel wordt meegedaan aan het “concours” van de Federatie van koren en korpsen in de gemeente Wymbritseradeel. Eén keer per jaar wordt op een federatieavond door een aantal koren uit Wymbritseradiel gezongen. Een jurylid beoordeelt de uit te voeren werken.
De Cantorij
Het koor heeft zich ontwikkeld tot een groep die vooral veel klassieke religieuze muziek ten gehore brengt.
Dit vindt zijn uiting in het uitvoeren van één of meerdere grote werken per jaar. Daarnaast vervult het koor een liturgische rol in de PKN Scharnegoutum / de Slachsang. In 1999 werd de naam gewijzigd in: ” Martens Cantorij”.
Onder leiding van de huidige dirigent wordt veel aandacht besteed aan stemvorming en de koorklank.
Ook worden regelmatig studiedagen gehouden waarop een zangdocent wordt uitgenodigd. Om ook niet leden eens kennis te laten maken met het koor, is een aantal keren een project uitgevoerd, waarin men kon meedoen.
Bijzonder is de slotrepetitie aan het einde van het zangseizoen die wordt afgesloten met een kort concert, waarbij het publiek actief wordt betrokken.
Hoogtepunten
- Uitvoering van het Requiem van Gabriël Fauré in Sneek en in Scharnegoutum
- Passiemuziek in de kerk van Boazum
- Het Evangelie naar Maria in Leeuwarden en in Wassenaar
- Evensong in Heerenveen
- Kerstconcert met Hymne in Sneek
- Requiem van Frank van Nimwegen in Sneek
- Vanuit de stilte in Boazum o.a. werken van John Dowland en Arvo Part.
- Televisieopnamen van de RKK in de Martinuskerk in Sneek.
- Concert met saxofoniste Edith Bakker in Oosthem.
- Uitvoering FEMUZA in de schouwburg in Sneek.
Directeuren
De volgende directeuren ( in vroeger tijden sprak me van de directeur van het koor en niet van de dirigent) of dirigenten heeft de Martens Cantorij gekend:
- Master Rinzema enkele weken
- Faber, Bolsward 1927 – 1932
- Muizelaar, Koudum 1932 – 1934
- Hoekstra, Nijland 1934 – 1945
- Hoogeweg 1945 – 1952
- Kornelus, Oosterend 1953 – 1969
- (vele jaren was mevrouw Anna Heeringa vaste invalster)
- Bennie Huisman , Ritsumazijl 1969 – 1979
- Scheffer 1979 – 1980
- Sjoerd Tolsma 1980 – 1998
- Sjoerd Van der Veen 1999 – 21 november 2021
- Marnix Verkamman 2021CV Marnix VerkammanMarnix Verkamman (*1971) is van jongs af aan actief binnen de Nieuw-Apostolische Kerk als zanger en violist in diverse ensembles. Sindsdien is hij actief als dirigent van gemengde koren, het Regio-orkest Noord-Nederland en het landelijke Orkest La Symfona.Marnix heeft de meerjarige dirigentenopleiding bij Gerben van der Veen in 2006 succesvol afgerond.
In 2011, 2012 en 2014 heeft hij deelgenomen aan de 9 daagse Kurt Thomas-cursus voor koordirigenten.
Hij was 3 jaar achtereen jurylid bij het jaarlijkse federatieconcert van de gemeente Tytsjerksteradiel.
Ook verzorgt hij in 2013 een 5 daagse cursus voor beginnende dirigenten. In hetzelfde jaar volgt hij 2 studie-avonden “koor en orkest” om ervaring op te doen hoe het is om voor een orkest te staan.
In september 2015 start Marnix als tweedejaars conservatoriumstudent aan de studie koordirectie aan de Bourdon Hogeschool voor Muziek. In 2019 heeft hij zijn diploma behaald.Marnix was dirigent vanaf september 2010 tot oktober 2021 van Vocaal ensemble Cantando te Drachten. Daarvoor was hij van januari t/m april 2019 tijdelijk dirigent bij de Martens Cantorij, in september 2017 repetitor van vier repetities bij het Leeuwarder Kamerkoor, van januari 2014 tot januari 2019 dirigent bij Christelijk Regionaal mannenkoor Con Spirito te Drachten, van januari 2007 tot november 2010 samen met Gerben van der Veen als co-dirigent en zanger verbonden aan kamerkoor Con Amore Musica uit Bolsward.